PENGHARAMAN YOGA: Antara Fatwa & Proses Undang-Undang

Kita perlu mengakui bahawa Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan adalah forum ulama yang paling berkaliber di peringkat Persekutuan kerana ia dianggotai oleh Mufti-Mufti setiap negeri. Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan ini sebenarnya ditubuhkan di bawah Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Islam (MKBHEI) yang dianggotai oleh Menteri di JPM dan menteri-menteri besar setiap negeri. MKBHEI pula ditubuhkan di bawah Majlis Raja-Raja. Keadaan yang sama berlaku di peringkat negeri yang mempunyai Jawatankuasa Fatwa Negeri di bawah struktur organisasi Majlis Agama Islam Negeri yang diketuai oleh Sultan negeri itu. Apabila Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan atau Negeri mengeluarkan pandangan maka ia telah sah dinamakan sebagai fatwa yang mengikat umat Islam menurut hukum Syarak kerana syarat-syarat ijtihad telah dipenuhi.

Namun menurut struktur perundangan atau proses undang-undang, pandangan yang dikeluarkan oleh Jawatankuasa Fatwa belumlah menjadi satu undang-undang yang berkuatkuasa sehinggalah ia dipersetujui oleh Majlis Raja-Raja (bagi fatwa persekutuan) dan diwartakan kepada awam. Untuk sampai ke peringkat itu ia memakan masa dan karenah birokrasi. Namun jika pemerintah tertinggi komited, pasti akhirnya pandangan tersebut akan tergazet menjadi fatwa yang mempunyai kuat kuasa undang-undang.

Dalam isu pengharaman Yoga, umat Islam yang betul-betul bersifat ‘Syariah compliant’ sepatutnya telah akur dan menerima pandangan Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan itu sebagai fatwa yang mengikat dirinya, tanpa perlu menunggu ia diwarta sebagai fatwa yang sah di sisi undang-undang. Namun bagi pihak penguatkuasa undang-undang mereka terpaksa menunggu sehingga pandangan Jawatankuasa Fatwa itu diwartakan. Selagi tidak diwartakan ia belum mempunyai efek undang-undang dan tidak boleh dikuatkuasakan. Justeru kesalahan jenayah mengingkari fatwa (seksyen 12(c) Enakmen Kesalahan Jenayah Syariah (Negeri Selangor) 1995) tidak dapat diambil tindakan sewajarnya. Apa yang disebarkan dalam akhbar kebelakangan ini, tidaklah mempunyai kesan pewartaan kerana ia tidak mengikut proses perundangan yang ditetapkan.

Inilah masalahnya bila pembuatan fatwa dan undang-undang tidak dapat diselesaikan dalam satu forum. Walau apapun, kita yang bersifat ‘syariah compliant’ perlulah menerima pandangan Jawatankuasa Fatwa Kebangsaan sebagai fatwa di peringkat Persekutuan walaupun ia belum melepasi semua proses untuk menjadikannya suatu undang-undang.